Balat ve Teyfur Sarayı Müzesi turumuz misafirlerimizin ilgili bölge otellerinden alınması ile 13:00’te başlamaktadır. 4 saatlik Turumuz boyunca tarihi dokusu ile herkesi büyüleyen Balat’ın sokaklarında gezecek, rehberimizden semtin tarihi ile ilgili ilginç ve önemli bilgileri dinleyeceğiz. Turumuz Bizans döneminden kalan tek saray yapısı Tekfur Sarayı Müzesini ziyaret ile devam edecek. Tekfur Sarayı Müzesi ziyaretimiz sonrası misafirlerimizi otellerine bırakarak turumuzu sonlandıracağız.

Balat

Balat adı, Rumca saray anlamına gelen palation kelimesinden gelmektedir, surlardaki Blaherna Sarayı’na yakınlığından ötürü semt bu adla tanınmıştır.

İstanbul tarihinde Balat’ın özel önemi, İspanya‘dan gelen Yahudilerin buraya yerleştirilmesi ve yakın zamanlara kadar buranın başlıca Yahudi mahallesi olarak varlığını sürdürmesidir. Ayrıca Yahudilerin Balat çevresine yerleşmeleri Gürcistan Yahudilerini de bu bölgeye çekmiştir. İspanya’da Engizisyon‘dan kaçan Sefardim kolundan Yahudiler II. Bayezid‘in davetiyle İstanbul’a gelmişlerdi. 15. yüzyıldan itibaren İstanbul’un Musevi toplumu Balat’ta ve Haliç’in karşısında Hasköy‘de oturmuştur. Yahudi evlerinden günümüze kalan örnekler mahallenin içlerine doğru çoğalır. Bunlar genellikle üç katlı, dar ön yüzlü, ikinci ve üçüncü katlarında cumba gibi çıkmaları olan binalardır.

Eski Balat kapısından içeri girildiğinde sağ tarafta Yanbol Sinagogu, az ilerisinde de Makedonya‘nın Ohri kasabasından gelen Yahudilerin yaptırdığı Ahrida Sinagogu bulunur. Balat’ın en eski sinagogunun burada olduğu sanılmaktadır ancak bugünkü yapı 19. yüzyıl ortalarından kalmadır.

Balat Yahudileri 1950’lerden itibaren İsrail‘e göçmüşlerdir. Kalanlar da şehrin başka semtlerine taşındıklarından Balat’ta çok az sayıda Yahudi kalmıştır. Semtte ayrıca Ayios Strati Ortodoks Kilisesi bulunur. Semtteki başlıca cami Mimar Sinan‘ın eseri olan Ferruh Kethüda Camii’dir. Caminin az ilerisinde ise aslen bir Rum Ortodoks kilisesi olan ama 1629’da Ermeni-Gregoryen toplumuna verilen Surp Hreşdegabet Kilisesi bulunur. Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü’nün altyapısı burada bulunmaktadır.

Tekfur Sarayı Müzesi

Bizans imparatorlarının 12. yüzyıldan itibaren kullandıkları imparatorluk sarayı Blahernai’nin bir parçası olarak uzun bir süre varlığını sürdürdü. Sarayın, kim tarafından, ne zaman yaptırıldığı kesin olarak bilinmiyor. Yapı, 16. yüzyılda Avrupalılar Konstantin Sarayı (Palatium Constantini), daha sonra Porfirogenetos Sarayı olarak adlandırılıyor. Çevresine hâkim bir mevkide, şehir burçlarının muhafazası altında bulunan tarihi bina, eski kaynaklarda “Yüksek Bir Saray” olarak da nitelendirildi.

Tekfur Sarayı, Bizans saraylarının son ihtişamlı devrinde imparatorlar tarafından kullanılan saraylar arasında yer aldı. Muhtemel bir isyana karşı imparatorların korunması için ideal bir konumda bulunuyordu. İstanbul’a 57 sene süren Latin istilasında, Tekfur Sarayı ve çevresindeki diğer imparatorluk yapılarının neredeyse tamamı yakılıp yıkıldı. Binaların çatı kaplamasındaki kurşunlar dahi eritilerek Venedikli tüccarlara satıldı.                   

İmparatorun ikamet ettiği Tekfur Sarayı, İstanbul’un fethinde öncelikli hedefler arasında yer aldı. Fetihte, şehre giren müfrezelerin aldığı ilk imparatorluk binası olarak tarihe geçti. Saray, Edirnekapı ve Eğrikapı arasındaki sahada fethin en sıcak muharebelerine şahit oldu. Saray, sonraki dönemlerde onarılarak çeşitli amaçlarla kullanıldı.

Piri Reis’in çiziminde üstünde çatısıyla birlikte resmedilen Tekfur Sarayı, 17. yüzyılda tekrar harabeye döndü. Bazı kısımları fil ahırı ve hayvanat bahçesi olarak kullanıldı.  Daha sonraları cam ve çini atölyesine dönüşen saray, ürettiği çinileriyle şöhret kazandı.  Hatta birçok cami inşaatında “Tekfur Sarayı çinileri” tercih edildi. Kendi adıyla marka değerine ulaşan bu çiniler, Sultan III. Ahmed Çeşmesi, Hekimoğlu Ali Paşa Camii gibi tarihî yapıları süsledi.

Önemli Bilgilendirme

Bu tur minimum 2 katılımcı  ile yapılmaktadır. Yeterli katılım sağlanamaması durumunda tur iptal edilerek ücret iadesi yapılacaktır.